Tijdens de Franse revolutie werden de schutterijen in principe afgeschaft, voornamelijk omdat zij een eerder religieuze groepering waren. Maar vele schutterijen bleven bestaan, zij het met een heel beperkte werking. Tijdens het Nederlands bewind (1814-1830) werden schutterijen weer erkend maar strenger gereglementeerd.
In de séance van 14 juli 1819 legde de gemeente Achel, in opdracht van de provinciale overheid, nieuwe regels op over wapenbezit en het gebruik van wapens. De twee schutterijen, Sint-Monulfus- en Gondulfus en Sint-Anna waren in die tijd nog actief. Zij luisterden processies op, waren aanwezig tijdens de kermisdagen en lieten zich opmerken bij bijzondere gebeurtenissen in het dorp.
Het gemeente bestuur van Achel gezien hebbende het besluit van zijn Excellentie den gouverneur der provincie Limburg dato 9 september 1816 welk permitteert aan de inwoonders op gestelde tijden van het jaar naar den vogel te schieten en dat de dagen waar op zulks zal plaats hebben door het gemeente bestuur moet bepaald worden.
In aanmerking nemende dat bij gemeld besluit g’ordonneert word dat de geweren moeten ongeladen onder de schutters boom gebragt worden en voor het vertrek van die plaats weder behoorlijk ontladen moeten zijn.
In aanmerking nemende het misbruik het welk plaats heeft bij de schutterijen door het zwaar laden der geweren en het afschieten der zelve, zoo in als buiten hunne trekking, heeft het gemeente bestuur om zulkx te voorkomen en de ongelukken van brand en andere die over twee jaren te Exel en in het loopende jaar te Echt aan de Maas zijn ontstaan door het schieten.Goedgevonden en verstaan
Art.1.
Het zal aan de inwoonders van Achel geoorloft zijn den vogel te schieten op de dagen van Monulphus en Gondulphus patroonen dezer gemeente als mede op den dag van S. Anna 26 dezer maand, mits zig gedragende aan den inhoud van het bovengemeld besluit van zijne Excellentie den Gouverneur.
Art.2.
Het word aan de leden der schutterijen en op de verantwoordelijkheid van hunne opperhoofden verboden van in hunne trekking bij het schieten van den vogel in de processien, kermis en andere dagen , geweren, pistolen of andere instrumenten af te schieten of te lossen en van met de zelve geladen te verschijnen.
Art.3.
Het word insgelijkx aan een igelijk verboden van met of op de bruiloften te schieten of ter welke gelegentheid van vreugde bedrijven het zoude mogen wezen zonder autorisatie van het gemeente bestuur.
Art.4.
Alle overtredingen desaangaande zullen gestraft worden volgens de wet en met confiscatie der wapens daar en boven.
Aldus g’arresteert in onze vergadering te Achel den 14 juli 1819
Het gemeentebestuur van Achel
(getekend: Koeckhofs, schout; Houtain, schepen en Heynen, secretaris)
Bron: Rijksarchief Hasselt, Gemeente Achel, nr. 8 - Samenstelling: Luk Van de Sijpe, Hamont-Achel Publicatie in Grevenbroeker Echo’s, nummer 4, 2016